Uit de praktijk – Mobility Mentoring

Mobility Mentoring® is een aanpak van armoede en schulden door crisismanagement en praktische hulp, bijvoorbeeld bij werk vinden en schulden oplossen. Daarnaast is er veel aandacht voor mentale vaardigheden, zoals probleemoplossend vermogen. Het belangrijkste uitgangspunt is dat geldstress het gedrag en handelen van mensen beïnvloedt.

Wat is Mobility Mentoring?

Mobility Mentoring is oorspronkelijk afkomstig uit de Verenigde Staten. Mobility Mentoring is een aanpak waar inzichten uit de (hersen)wetenschap vertaald zijn naar instrumenten voor praktische toepassing. Professionals werken op basis van gelijkwaardigheid samen met deelnemers aan problemen op verschillende leefgebieden. De samenwerking draagt er onder andere aan bij dat mensen weer doelgerichter gaan handelen. Ook kunnen zij weer meer grip krijgen op hun leven en kunnen zij uiteindelijk economische zelfredzaamheid bereiken en behouden.

De aanpak gebruikt verschillende ondersteunende instrumenten, zoals de Brug naar Zelfredzaamheid®, doel-actieplannen en waardering en erkenning. Veel van die instrumenten zijn ook los inzetbaar. In Nederland is Mobility Mentoring geïmplementeerd in de gemeente Alphen aan den Rijn.

Wil je meer weten over Mobility Mentoring? Kijk dan op mobilitymentoring.nl of lees de pagina over Mobility mentoring op platform31.nl.

Inzet van mentoren

Mobility Mentoring werkt met mentoren, bijvoorbeeld schuldhulpverleners. Daarbij gelden de volgende uitgangspunten:

Mentor en hulpvrager zijn gelijkwaardig. De mentor oordeelt niet en volgt het tempo van de hulpvrager.
De mentor ondersteunt maar neemt niets over.
De mentor weet dat niet-productief gedrag een gevolg is van (chronische) stress en geen teken van onwil. Als een hulpvrager zich niet inspant om doelen te bereiken, gaat de mentor niet duwen of trekken, maar met de hulpvrager praten over motivatie of geloof in eigen kunnen. De mentor legt uit dat stress leidt tot minder doelgericht handelen. Zo gaat de hulpvrager het eigen gedrag beter begrijpen.
Mentoren helpen de hulpvragers na te denken welke doelen ze op de lange termijn willen bereiken en welke stappen ze daarvoor moeten zetten.

10 onderdelen

De mentor werkt samen met de deelnemer aan de volgende onderdelen. De volgorde ligt niet vast en de mentor hoeft ze niet alle 10 te gebruiken.De mentor werkt samen met de hulpvrager aan de volgende onderdelen. De volgorde ligt niet vast en de mentor hoeft ze niet alle 10 te gebruiken.

De impact van chronische stress op het gedrag van de hulpvrager bespreken.
Werken aan een realistisch zelfbeeld om haalbare doelen te kunnen stellen.
Ambitie vergroten: vaak hebben mensen met schulden weinig ambitie. Ze vinden bijvoorbeeld deurwaardersbezoek de normaalste zaak van de wereld en in hun omgeving hebben veel mensen te weinig diploma’s voor goedbetaald werk. De mentor heeft een positief motiverende instelling en wijst de hulpvrager op wat er allemaal wel kan.
Doelen en subdoelen stellen: die (sub)doelen komen van de hulpvrager en niet van de mentor. Samen bespreken ze de redenering achter de doelen, De mentor schetst hoe een doel op het ene terrein doelen op andere terreinen beïnvloedt.
Waarden vaststellen: de weg uit armoede is lang en vol tegenslagen. Dat stelt iemands motivatie op de proef, maar hulpvragers zijn gemotiveerder als de doelen aansluiten bij hun belangrijkste waarden.
Strategieën uitwerken: de mentor biedt geen oplossingen maar stelt vragen. Door die te beantwoorden ontwikkelt en oefent de hulpvrager probleemoplossende vaardigheden.
Laagdrempelig praktische informatie bieden: bijvoorbeeld met eenvoudige stappenplannen en checklists.
Aanzetten om in actie te komen: de mentor moedigt de hulpvrager aan om kleine stappen te zetten en successen te vieren.
Focus creëren en vasthouden: veel hulpvragers verliezen hun langeretermijndoelen uit het oog doordat ze van crisis naar crisis leven. Door mentale bandbreedte vrij te maken, kunnen ze weer focussen op die doelen.
Vooruitgang zichtbaar maken en leren van fouten: als de hulpvrager een subdoel behaalt, kijken de mentor en de hulpvrager wat goed heeft gewerkt en wat niet. Leren van fouten is een belangrijke vaardigheid. Terugval is onderdeel van het leerproces.

Wat werkt bij Mobility Mentoring?

Bij de implementatie van Mobility Mentoring in Alphen aan de Rijn is een procesevaluatie uitgevoerd Bij de implementatie van Mobility Mentoring in Alphen aan den Rijn heeft Hogeschool Utrecht een procesevaluatie uitgevoerd. Daarbij vertelden professionals dat hulpvragers vooruitgang boekten vanwege:

de positieve benadering van de professional.
het opdelen van de doelen in kleine stapjes waardoor het process overzichtelijk bleef.
de succeservaringen van de deelnemers.
het stellen van doelen.
het overzicht op de Brug naar Zelfredzaamheid (zie bijlage 2 in de procesevaluatie).
het de deelnemer leren hoe je plant organiseert en regelt.
de gesprekstechniek ‘Sturen op Zelfsturing’.

De deelnemers gaven aan dat de volgende punten bij voor hen effectief waren:

de praktische en emotionele steun van de begeleiders
de structuur van de interventie, en de sturing en ervaren vooruitgang van de doel-actieplannen (zie bijlage 3 in de procesevaluatie)
de vaste contactpersoon
het gevoel van regie en het ervaren van steun
het leren om zelf zaken te regelen

Lees voor verdere toelichting de procesevaluatie van Mobility Mentoring.

Jungmann, N. & Wesdorp, P. (2017) Mobility Mentoring®: Hoe inzichten uit de hersenwetenschap leiden tot een betere aanpak van armoede en schulden. Den Haag: Platform 31.