Motivatie – Wat werkt?

Gebruik motiverende gespreksvoering

Motiverende gespreksvoering is een gespreksmethode om gedragsverandering te stimuleren. In de eerste fase besteed je vooral aandacht aan het versterken van iemands motivatie om te veranderen. In de tweede fase versterk je iemands betrokkenheid en zet je iemand aan om zelf te gaan veranderen.

Bij de eerste fase draait het vooral om het uitlokken van verandertaal, je laat de ander zelf benoemen dat gedragsverandering nodig is. In de volgende fase stimuleer je iemand om zelf doelen en plannen te bedenken. Met gesprekstechnieken kun je iemands motivatie voor gedragsverandering stimuleren, terwijl je tegelijkertijd de behoefte aan autonomie, betrokkenheid (in dit geval gelijkwaardige samenwerking met de professional) en competentie vervult.

Werkzame elementen in motiverende gespreksvoering

Hieronder staan enkele werkzame elementen van motiverende gesprekvoering:

• Een empathische en op samenwerking gerichte houding van de professional draagt bij aan een gelijkwaardige relatie met de hulpvrager. Vanuit die houding kun je een constructieve, op samenwerking gebaseerde relatie opbouwen.
• Besteed aandacht aan de waarden die de ander belangrijk vindt. Je kunt de motivatie voor gedragsverandering versterken door iemand te laten inzien dat het huidige gedrag tegen zijn eigen waarden ingaat.
• Met motiverende gespreksvoering lok je meer verandertaal uit dan met een directe en dwingende gespreksstijl. Het respecteert de basisbehoeften aan autonomie, betrokkenheid en competentie. Je versterkt er ook iemands betrokkenheid bij het veranderingsproces mee doordat de plannen om te veranderen worden gebaseerd op iemands eigen input.
• De mate waarin iemand zelf voor verandering pleit, is een sterke voorspeller voor het succes van gedragsverandering.
• Wees je bewust van de verschillende fases van het proces van gedragsverandering en sluit daarbij aan.
• Ondersteun iemands geloof in eigen kunnen (self-efficacy). Door duidelijke communicatie, maar ook door taken op te delen in kleine onderdelen. Zo kan iemand bij elke afgeronde taak of stap het gevoel van succes ervaren. Meer weten? Lees dan de MAST-handreiking.

Denk na over de context

Of werkzame elementen echt effect hebben, hangt ook af van de omstandigheden en de toepassing. Bedenk dus goed of een bepaald element ook in jouw interventie van meerwaarde is. Met een planevaluatie krijg je meer zicht op de te verwachtten effecten.